Atatürk Samsun'a Ingilizlerden Gizli Çıkmıs da Kendi Bile Bilmiyor !

"Benim yetkim, bu iki kolorduyu doğrudan doğruya buyruğum ve komutam altında bulundurmaktan daha genişti. Müfettişlik bölgeme yakın birliklere de bildirim yapabilecektim. Bu arada bölgemde bulunan ve bölgeme yakın olan valiliklere de bildirimde bulunabilecektim.
 Bu yetkiye göre, Ankara’da bulunan Yirminci Kolordu ve bunun bağlı olduğu müfettişlik ile Diyarbakır’daki Kolordu ile hemen bütün Anadolu’da sivil örgütlerin yöneticileriyle yazışabilecek ve ilişkiler kurabilecektim. 
Bu geniş yetkiyi, beni İstanbul’dan sürmek ve uzaklaştırmak amacıyla Anadolu’ya gönderenlerin bana nasıl verdiklerine şaşabilirsiniz. Hemen söylemeliyim ki bana bu yetkiyi, onlar bilerek ve anlayarak vermediler. Her ne olursa olsun, benim İstanbul’dan uzaklaşmamı isteyenlerin buldukları gerekçe, “Samsun ve yöresindeki güvensizliği yerinde görüp önlemek için Samsun’a değin gitmek” idi. Ben, bu işin başarılmasının makam ve yetki verilmesine bağlı olduğunu ileri sürdüm. Bunda hiçbir sakınca görmediler. O günlerde Genelkurmayda bulunan ve benim amacımı bir dereceye kadar sezinleyen kişilerle görüştüm. Müfettişlik görevini buldular ve yetkiyle ilgili yönergeyi de ben kendim yazdırdım. Dahası, Harbiye Nazırı olan Şakir Paşa bu yönergeyi okuduktan sonra, imzalamaktan çekinmiş, anlaşılır anlaşılmaz bir biçimde mührünü basmıştır"

"İtilâf Devletleri, ateşkes antlaşmasının hükümlerine uymayı gerekli bulmuyorlar.Birer bahane ile İtilâf donanmaları ve askerleri İstanbul’da. Adana ili Fransızlar ; Urfa, Maraş, Ayıntap (Gaziantep) İngilizler tarafından işgal edilmiş. Antalya ve Konya’da İtalyan askeri birlikleri, Merzifon ve Samsun'da Ingiliz askerleri bulunuyor.Her tarafta yabancı devletlerin subay ve memurları ile özel ajanları faaliyette. Nihayet, konuşmamıza başiangıç olarak aldığımız tarihten dört gün önce, 15 Mayıs 1919'da, İhtilâl Devletleri’nin uygun bulması ile Yunan ordusu da İzmir’e çıkartılıyor."

"Mustafa Kemal, 22 Mayıs’ta Samsun’daki İngilizlerle konuştuktan sonra İstanbul’a bir rapor gönderir. Bu raporda Samsun ve çevresi Kumları hırslarından vazgeçmedikçe yatışma olamayacağım, Türklüğün yabancı mandasına katlanamayacağını, milli hareketlere hak vermek gerektiğini bildirir.Oysa görevi başkaldıran Türkleri ezmek ve susturmaktı."

"21 Mayısta Mustafa Kemal güvenlik durumunu görüşmek üzere, İngiliz güvenlik subayı Yüzbaşı L. H. Hurst ve iki meslektaşıyla buluştu. Ingiliz subaylar açık sözlülükle, Osmanlı Hükümetinin ülkeyi yönetemediğini ve en azından birkaç yıl için yabancıların korumasına ve müdahalesine gerek duyduğunu söylediler. Mustafa Kemal bu görüşe kibar ama kesin bir tavırla karşı çıktı. Samsun bölgesindeki sorunların Yunanlıların siyasi ya da başka bir deyişle, ayrılıkçı hedeflerine son verdikleri anda çözümleneceğini bildirdi. Osmanlı topraklarının hiçbir noktasında Yunanlıların egemenlik hakkı olamazdı. Gerçi “İngiltere gibi en medeni milletlerden mütehassıs zatların müşavir olarak iyi karşılanacağı” doğruydu, ama Türkler asla yabancıların yönetimi altında yaşamaya dayanamazdı. Mustafa Kemal’in bu görüşmeyi sadrazama aktaran raporu her zamanki sadakat ifadelerinin yanı sıra gizli bir bir uyarı taşıyordu: ulus bütünleşmişti ve kendi egemenliği altında yaşamak iştediğinden şu andaki hükümete kesinlikle sadıktı.Böylece Anadolu’ya ayak basmasından üç gün sonra, Mustafa Kemal, Türk ulusal egemenliği ilkesini dile getirdi ve ulus adına konuşma görevini üstlendi."

"-Fakat o zaman, onun, on onbeş gün zarfında onun
 -nasıl diyorlar-misyon hey’et toplayacağı, müfettişlik için ve on gün, Mayıs onunda, on ikisinde bizden şey istemişler değil mi? Ruhsatname, permisyon...
 -Vize... 
- Boğazı geçmek için bir Türk zabit o zaman vize lazım geldi. -Vize talebi olduğu zaman siz onu tanıyordunuz, kim olduğunu? 
-Tanıyordum. 
-Sultan’a yakınlığını da biliyor muydunuz? 
-Biliyordum... Hatta Sultan adamı bir insan, öyle anladık. Padişahın emin olduğu bir adam olduğunu anladık. 
-Ayrıca gitmeden önce Padişah Vahdeddin ile görüştüğü söyleniyor... 
-Öyle, biliyorum... herhalde oraya gitti, biliyorum. Evet. 
-Vahdeddin gönderiyor onu... 
-Padişah Vahideddin ona çok güveniyordu. 
-Siz onun güvenmesinde şüphelenmediniz mi? Acaba bu adam aldatıyor mu onu falan gibi? -Öyle anlamadım, yok, yalnız hey’et büyük olduğu için, üç dört kişi yerine otuz beş kişi ve büyük zabitan, miralay, mirliva falan.Bunlar Erkanı Harb'tan, en mühimler gidiyordu, yalnız bir müfettişlik için çok gördüm ben. 
-Oradan şüphelendiniz... 
-Evet, bunun için benim meşguliyetimin fevkinde gördüm bunların hepsine viza vermek, çünkü bana üç dört kişi gidecek, viza vereceksiniz, yani talimat, emir verildi. Otuz beş kişi ve bunlar hep büyük adamlar, yani, levazım falan değildir, mülazım(teğmen) değildir, ben bunun için bütün evrakı, dosyayı aldım. Harbiye Mektebi orada, İngiliz kumandanlığı Şişli’de değil mi? 
-Şişlide... 
-Evet, oraya gittim, dedim ki: şöyle şöyle...Üç dört kişi yerine otuz beş kişi gitmek ister, vizayı verebilir miyim? Onlar telefon ettiler ve cevap geldi ki: Padişah buna itimat eder, siz veriniz... 
-Kime telefon ettiler? 
-Biz evvela İngiliz Baş Komiserliğine, o zaman Rumbolt Komiserdi, sefir yoktu. Onlar bize cevap verdiler: Mustafa Kemal gitsin ve ne ki lazımsa yapsın. Ben derhal gittim, viza’yı verdim. Viza’ları imza ettim ve teslim ettim. Ben anladım ki, orada bir heyecan var, anladım ki yani bir şey var, fakat ben hiçbir şey söylemedim. Ben şimdi rahat. Mesuliyet bana ait değildi. Fakat ben biraz, bizimkilerin anlamadığı bir şey vardı, hissettim, çünkü ben bunlan tanımaya başladım ve gördüm ki en ileri gelen, en zeki zabitanı seçmiş idi. Bu yalnız bir müfettişlik için, fakat tabii kimse o zaman buradaki Milliyetçiler bir tanzimat, bir ordu olabileceğine hiç kimse inanmazdı. Hiç kimse... Yalnız bir isyan hali, yani bir ordu olacaktır." 

"Paşa paşa, şimdiye kadar devlete çok hizmet ettin, bunların hepsi artık bu kitaba girmiştir (elini demin bahsettiğim kitabın üstüne bastı ve ilâve etti tarihe geçmiştir.' O zaman bunun bir tarih kitabı olduğunu anladım. Dikkatle ve sükûnla dinliyordum: 'Bunları unutun,' dedi, 'asıl şimdi yapacağın hizmet hepsinden mühim olabilir. Paşa paşa, devleti kurtarabilirsin!"